Γιατί αφήνουμε γάλα και μπισκότα τα Χριστούγεννα για τον Άγιο Βασίλη;
Λίγες ώρες πριν ο γνωστός σε μικρούς και μεγάλους Άγιος Βασίλης μπει από την καμινάδα για να αφήσει τα δώρα του, πολλά παιδιά από όλο τον κόσμο συνηθίζουν να αφήνουν γλυκίσματα στον Άγιο έτσι ώστε να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους αλλά και για να του προσφέρουν ενέργεια ώστε να συνεχίσει το μακρύ και δύσκολο ταξίδι του.
Στην Αμερική όπως και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου (κυρίως αγγλόφωνες) αφήνουν γάλα και μπισκότα και αυτό το έθιμο έχει τις ρίζες του από πολύ παλιά.
Ας δούμε πως ξεκίνησε αυτή η γιορτινή παράδοση αλλά και τι γλυκίσματα αφήνουν σε άλλες χώρες.
Η σύγχρονη ιστορία του εθίμου ξεκινά την δεκαετία του ‘30
Σύμφωνα με μια θεωρία, η συνήθεια του να αφήνεις γάλα και μπισκότα για τον Άγιο Βασίλη ξεκίνησε τη δεκαετία του 1930, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης και συγκεκριμένα το 1929 στην Αμερική. Τότε, την εποχή της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, χιλιάδες κόσμου έχασαν τη δουλειά τους και άνθρωποι βρέθηκαν στον δρόμο. Το Αμερικανικό όνειρο είχε πια καταρρεύσει. (1)
Οι γονείς τότε, θέλοντας να μάθουν στα παιδιά τους την έννοια της ευγνωμοσύνης και πως όσο δύσκολα και να περνάνε πρέπει να μην ξεχνάνε τον συνάνθρωπο τους, τα παρότρυναν να αφήνουν και τα ίδια ένα δώρο για τον αγαπημένο Άγιο. Έτσι μάθαιναν να μοιράζονται αλλά και να εκτιμούν τα δώρα που λάμβαναν στις δύσκολες εκείνες εποχές.
Το γάλα έχει καθιερωθεί ως το ιδανικό ρόφημα για τον Άγιο Βασίλη λόγω της θρεπτικής του αξίας, της σύνδεσής του με την παιδική ηλικία και της πρακτικότητάς του. Η παράδοση να αφήνουν τα παιδιά γάλα για τον Άγιο Βασίλη αντί για κάποιο άλλο ρόφημα έχει τόσο πρακτικές όσο και πολιτισμικές ρίζες.
Το γάλα είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά όπως ασβέστιο, πρωτεΐνες και βιταμίνες που θεωρούνται απαραίτητα για την ενέργεια και την αντοχή. Έτσι και ο Άγιος Βασίλης χρειάζεται ένα ρόφημα που να του δίνει δύναμη για το μακρύ του ταξίδι γύρω από τον κόσμο.
Μία από τις πρώτες λογοτεχνικές αναφορές στο γάλα και τα μπισκότα τα Χριστούγεννα στην Αμερική εμφανίστηκε τη δεκαετία του 1870 στο διήγημα Polly: A Before-Christmas Story.
Το 1896, φαίνεται ότι τα παιδιά είχαν αρχίσει να υιοθετούν αυτή την παράδοση.
Σε μια στήλη με τίτλο The Letterbox στο περιοδικό St. Nicholas: An Illustrated Magazine for Young Folks Volume XXIII, ένα κορίτσι ονόματι Άννα Μ.Σ. γράφει στον Άγιο Βασίλη ότι αυτή και ο αδερφός της θέλουν να του αφήσουν φαγητό, «γιατί θα είναι πεινασμένος». Όταν ο πατέρας της ρωτά τι πρέπει να αφήσουν, απαντούν: «Ένα ποτήρι γάλα και μερικά μπισκότα».
Αργότερα, γράφει ότι αφού ο αδερφός της αποκοιμήθηκε, «ο μπαμπάς ήπιε το γάλα και έφαγε τα μπισκότα». Η Άννα, όπως φαίνεται, δεν ήταν και τόσο αφελής. (2)
Τα μπισκότα και το γάλα είναι ένας κλασικός συνδυασμός καθώς το κρύο δροσιστικό γάλα εξισορροπεί τη γλυκύτητα και τη βουτυράτη υφή των μπισκότων. Η παράδοση αυτή ενισχύθηκε ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο συνδυασμός μπισκότων και γάλακτος ήταν πολύ διαδεδομένος κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Ψήσιμο Lebküchner από ένα χειρόγραφο περίπου του 1520, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Νυρεμβέργης. https://en.wikipedia.org/
Τα πρώτα μπισκότα χρονολογούνται από αρχαίους πολιτισμούς και ίχνη τους έχουν βρεθεί ακόμη και σε τάφους Αιγύπτιων Φαραώ. Αυτά τα πρώιμα μπισκότα ήταν απλές δημιουργίες από δημητριακά και νερό, συχνά αρωματισμένα με μέλι ή χουρμάδες και με μικρό, στρογγυλό σχήμα. Χρησίμευαν ως εύκολη τροφή για μακρινά ταξίδια και ως προσφορές στους θεούς κατά τις θρησκευτικές τελετές.
Με την πάροδο του χρόνου, τα μπισκότα εξελίχθηκαν παράλληλα με τον ανθρώπινο πολιτισμό, αποκτώντας διαφορετικές μορφές και γεύσεις σε διάφορους πολιτισμούς ανά τον κόσμο. Στη μεσαιωνική Ευρώπη, τα μπισκότα απολάμβαναν ταξιδιώτες και στρατιώτες, προσφέροντας μια ανθεκτική και εύχρηστη πηγή τροφής.
Η εισαγωγή της ζάχαρης κατά τον Μεσαίωνα προσέθεσε γλυκύτητα στις συνταγές, οδηγώντας στην ανάπτυξη πιο σύνθετων ειδών μπισκότων. Με κάθε αιώνα που περνούσε, τα μπισκότα γίνονταν πιο εκλεπτυσμένα και ποικιλόμορφα, μέχρι που έγιναν βασικό στοιχείο των νοικοκυριών παγκοσμίως. (3)
Στη Γερμανία, τα Lebkuchen ήταν η επιλογή για τα Χριστουγεννιάτικα μπισκότα, τα οποία επινοήθηκαν από Γερμανούς μοναχούς. Η πρώτη τεκμηρίωση αυτών των μπισκότων εμφανίζεται το 1296, ενώ οι ρίζες τους ανάγονται στους Αιγυπτίους, Έλληνες και Ρωμαίους, που χρησιμοποιούσαν μέλι ως φυσικό γλυκαντικό στα αρτοσκευάσματά τους.
Μέχρι το 1395, αυτά τα μπισκότα παρασκευάζονταν στη Νυρεμβέργη, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα η «πρωτεύουσα» αυτού του εορταστικού γλυκού. Τα Lebkuchen κυκλοφορούν σε διάφορα σχήματα, μεγέθη και γεύσεις, αλλά σχεδόν πάντα περιλαμβάνουν μέλι, μοσχοκάρυδο, γλυκάνισο, κάρδαμο, κόλιανδρο, τζίντζερ, μπαχάρι και ξηρούς καρπούς ή αποξηραμένα φρούτα.
Στη Νορβηγία, τα δημοφιλή μπισκότα ήταν τα krumkake, απόγονοι των ιταλικών pizzelle. Η ζύμη τους περιλάμβανε αλεύρι, βούτυρο, αυγά και κρέμα γάλακτος και ψήνονταν σε διακοσμημένο σίδερο πάνω από φωτιά.
Το 1796, η πρώτη συνταγή για χριστουγεννιάτικα μπισκότα τυπώθηκε στο βιβλίο μαγειρικής της Amelia Simmons, “American Cookery,” με τίτλο “Another Christmas Cookey.” Η συνταγή περιλάμβανε κόλιανδρο, βούτυρο, ζάχαρη και γάλα, και συνιστούσε να φυλάσσονται τα μπισκότα για έξι μήνες πριν καταναλωθούν! (4)
Τα μπισκότα σαν κέρασμα στον Όντιν, στις βόρειες χώρες
Οι Ολλανδοί αλλά και άλλοι Βόρειοι Ευρωπαίοι είναι υπεύθυνοι για την εφεύρεση των μπισκότων με την μορφή που τα ξέρουμε σήμερα και την μετέπειτα εισαγωγή τους στην Αμερική τον 17ο αιώνα. Τα πρώτα αμερικανικά μπισκότα ήταν συχνά αρωματισμένα με μπαχαρικά όπως η κανέλα και το μοσχοκάρυδο, και περιείχαν υλικά όπως αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς.
Στην Ολλανδία, το μελόψωμο με μέλι και μαύρο πιπέρι υπήρχε ήδη από τον 13ο αιώνα. Παρόμοια σκληρά βέβαια μπισκότα και με έντονη γεύση έχουν βρεθεί σε όλη τη Βόρεια Ευρώπη όπως γερμανικά σπίτια από μελόψωμο, νορβηγικά pepperkaker, σουηδικά pepparkakor, δανέζικα brunkager και ολλανδικά speculoos τα οποία παρασκευάζονται ειδικά για την ημέρα του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου.
Η πρώτη αναφορά για τα ολλανδικά cookies εμφανίστηκε σε αμερικανικά βιβλία μαγειρικής στα τέλη του 18ου αιώνα και μέχρι τον επόμενο αιώνα ανθρωπάκια από μελόψωμο διακοσμούσαν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. (5)
Σλέιπνιρ το άλογο του Όντιν – πηγή: https://www.newberryobserver.com/news/32949/holiday-traditions-explained
Οι αρχικές ρίζες αυτής της γαστρονομικής χριστουγεννιάτικης παράδοσης πηγαίνουν ακόμη πιο πίσω στον χρόνο, μέχρι τη σκανδιναβική μυθολογία. Ο Όντιν, ο σημαντικότερος θεός της σκανδιναβικής μυθολογίας, λέγεται ότι είχε ένα οκτάποδο άλογο, τον Σλέιπνιρ, το οποίο καβαλούσε ώστε να μεταφέρεται μεταξύ των 9 κόσμων. Είχε πίστευαν και δύο κοράκια που κάθονταν στους ώμους του και ταξίδευαν μεταξύ των κόσμων τα βράδια ώστε να ελέγχουν τι γίνεται και να μεταφέρουν τα νέα στον Όντιν. Κατά τη διάρκεια της περιόδου του Γιουλ, τα παιδιά άφηναν σανό για τον Σλέιπνιρ, ελπίζοντας ότι ο Όντιν θα σταματούσε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του και θα άφηνε δώρα σε αντάλλαγμα.
Μάλιστα σήμερα σε χώρες όπως η Δανία, το Βέλγιο και οι Κάτω Χώρες τα παιδιά πιστεύουν ότι τα άλογα τραβούν το έλκηθρο του Άγιου Βασίλη αντί για τάρανδους, λόγω της παράδοσης με τον θεό Όντιν. Την παραμονή των Χριστουγέννων συνεχίζουν να αφήνουν καρότα και άχυρο για να ταΐσουν τα εξαντλημένα ζώα του Άγιου Βασίλη. Σε αντάλλαγμα ο Άγιος τους αφήνει λιχουδιές όπως σοκολατένια νομίσματα, κακάο, μανταρίνια και μάρτσιπαν (πάστα αμυγδάλου).(6)
Η σημασία των μπισκότων στην Βικτωριανή εποχή
Τα μπισκότα στη Βικτωριανή Εποχή ήταν σύμβολο φιλοξενίας, κοινωνικής θέσης και φιλανθρωπίας ενώ έπαιζαν ρόλο στις γιορτές, την εκπαίδευση και την καθημερινότητα.
Κατά την περίοδο εκείνη τα μπισκότα ήταν συνοδευτικό για το τσάι, που η κατανάλωση του ανθούσε εκείνη την εποχή και η παραγωγή τους απαιτούσε συχνά σπάνια και ακριβά υλικά όπως ζάχαρη, μπαχαρικά και ξηρούς καρπούς καθώς και ειδικά σκεύη μαγειρικής. Η δυνατότητα να φτιάχνεις ή να αγοράζεις πολυτελή μπισκότα υποδήλωνε πλούτο και καλή κοινωνική θέση. Οι Βικτωριανές οικογένειες προσέφεραν καλοσχεδιασμένα μπισκότα σε περίτεχνα σχέδια και σερβίτσια, ειδικά κατά τη διάρκεια γιορτών ή κοινωνικών συγκεντρώσεων.
Τα Χριστούγεννα τα μπισκότα είχαν εξέχοντα ρόλο. Οι οικογένειες έφτιαχναν μπισκότα διακοσμημένα με γλάσο και σχέδια τα οποία χρησιμοποιούσαν για να διακοσμήσουν το δέντρο ή να τα δώσουν ως δώρα.
Επιπλέον φιλανθρωπία ήταν σημαντική αξία κατά τη Βικτωριανή περίοδο. Τα μπισκότα συχνά παρασκευάζονταν σε μεγάλες ποσότητες και δωρίζονταν σε φτωχές οικογένειες, ορφανοτροφεία και στρατιώτες, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια εορτών ή δύσκολων περιόδων. Η πράξη αυτή συμβόλιζε τη γενναιοδωρία και την αίσθηση της κοινότητας.
Για αυτό το λόγο οι γονείς ενθάρρυναν τα παιδιά να συμμετέχουν σε δημιουργικές δραστηριότητες, όπως το να βοηθούν στην παρασκευή μπισκότων.
Ο Άγιος Νικόλαος σε μια λαογραφική ενσάρκωση, ο οποίος (στις Κάτω Χώρες και σε άλλα μέρη της Ευρώπης) δίνει δώρα στα παιδιά στις 5 ή 6 Δεκεμβρίου. πηγή: https://en.wiktionary.org/
Μια σημαντική επιρροή στη σύγχρονη απεικόνιση του Άγιου Βασίλη είναι ο Άγιος Νικόλαος, ένας χριστιανός επίσκοπος του 4ου αιώνα, γνωστός για τη γενναιοδωρία και την προσφορά δώρων που γεννήθηκε στην Ελλάδα το 280μ.Χ. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, οι θρύλοι του Αγίου Νικολάου εξελίχθηκαν σε όλη την Ευρώπη, συνδυαζόμενοι με τοπικά έθιμα και πεποιθήσεις.
Η σύνδεση μεταξύ του Αγίου Νικολάου και της προσφοράς δώρων ενισχύθηκε στην Ολλανδία, όπου ήταν γνωστός ως Sinterklaas. Τα Ολλανδικά παιδιά άφηναν άχυρο και καρότα για το άλογο του Sinterklaas, πιστεύοντας ότι θα τα αντάλλαζε με δώρα. Αυτή η παράδοση μετασχηματίστηκε σταδιακά όταν οι Ολλανδοί άποικοι έφεραν τα έθιμά τους στην Αμερική, όπου ο Sinterklaas εξελίχθηκε στον Άγιο Βασίλη.
Η εικόνα του Άγιου Βασίλη όπως τον αναγνωρίζουμε σήμερα δημοφιλoποιήθηκε τον 19ο αιώνα μέσα από τη λογοτεχνία, ιδιαίτερα μέσα από το ποίημα του Clement Clarke Moore, “A Visit from St. Nicholas” (γνωστό ως “The Night Before Christmas”), το οποίο περιέγραψε τον Άγιο Βασίλη ως έναν «χαρούμενο γέρο ξωτικό» που κατέβαινε από τις καμινάδες για να παραδώσει δώρα. Ο Thomas Nast, πολιτικός γελοιογράφος, ενίσχυσε περαιτέρω τη σύγχρονη απεικόνιση του Άγιου Βασίλη με τις εικονογραφήσεις του για το Harper’s Weekly, παρουσιάζοντάς τον ως μια εύθυμη φιγούρα με λευκή γενειάδα και κόκκινη στολή. (7)
Διάφορες παραλλαγές ανά τον κόσμο
Με τα χρόνια, διαφορετικές χώρες έχουν αναπτύξει τις δικές τους εκδοχές της παράδοσης με τα μπισκότα και το γάλα. Στη Βρετανία και την Αυστραλία, τα παιδιά αφήνουν σέρι και μινς πάις, ενώ τα παιδιά στη Σουηδία αφήνουν ρυζόγαλο. Στην Ιρλανδία, ο Άγιος Βασίλης μπορεί να περιμένει μία Guinness μαζί με τα μπισκότα του. Τα παιδιά στη Γαλλία αφήνουν ένα ποτήρι κρασί για τον Père Noël και γεμίζουν τα παπούτσια τους με άχυρο, καρότα και άλλες λιχουδιές για τον γάιδαρό του, τον Gui (που στα γαλλικά σημαίνει «γκι», δηλαδή το φυτό γκι).
Στη Γερμανία, τα παιδιά παραλείπουν τα σνακ και αφήνουν χειρόγραφες επιστολές για τον Christkind, το πνεύμα των Χριστουγέννων που είναι υπεύθυνο για τη διανομή των δώρων. Παρ’ όλο που πολλά παιδιά στην Γερμανία στέλνουν τα γράμματά τους ταχυδρομικά πριν από τις γιορτές—υπάρχουν έξι επίσημες διευθύνσεις για τα γράμματα προς τον Christkind— και άλλα τα αφήνουν την παραμονή των Χριστουγέννων, διακοσμημένα με γκλίτερ ή ζαχαρωτά. Το πρωί των Χριστουγέννων, οι επιστολές έχουν συλλεγεί και τα δώρα έχουν τοποθετηθεί στη θέση τους. (8)
Το να αφήνεις γάλα και μπισκότα στον Άγιο Βασίλη φέρνει χαρά!
Η παράδοση με το γάλα και τα μπισκότα είναι κάτι παραπάνω από μια διασκεδαστική δραστηριότητα. Είναι ένας τρόπος να συνδεθείτε με το πνεύμα των Χριστουγέννων, διδάσκοντας στα παιδιά για την καλοσύνη, την ευγνωμοσύνη και τη χαρά της προσφοράς. Η εικόνα ενός άδειου πιάτου και ποτηριού το πρωί των Χριστουγέννων προσθέτει μια αίσθηση θαύματος και κρατά ζωντανή τη μαγεία της εποχής.
Η επιλογή των μπισκότων ποικίλλει ανάλογα με την κουλτούρα και την οικογένεια. Μερικές οικογένειες φτιάχνουν κλασικά μπισκότα ζάχαρης, ενώ άλλες προτιμούν μπισκότα τζίντζερ, με κομματάκια σοκολάτας ή ακόμη και μπισκότα βουτύρου.
Λέγεται πως στην Ελλάδα, η εικόνα του τροφαντού Άη Βασίλη και τα γλυκίσματα προς αυτόν ήρθαν τις δεκαετίες του 50 και του ’60, από ομογενείς που βρίσκονταν στην Αμερική. Στην χώρα μας συνηθίζουμε να περιμένουμε τον Άγιο Βασίλη την Πρωτοχρονιά και όχι τα Χριστούγεννα αν και αυτό τα τελευταία χρόνια τείνει να αλλάξει.
Τα προϊόντα της Real Greek Dairies είναι κατάλληλα για παιδιά και κάνουν τα γεύματα σας νόστιμα και θρεπτικά. Το κατσικίσιο γάλα Aria σε σκόνη, είναι ιδανική επιλογή για εύκολη και πρακτική αποθήκευση. Μπορείτε να το προσφέρετε σαν δώρο, όχι μόνο στον Άγιο Βασίλη αλλά και στα παιδιά σας όπως και να το προσθέσετε σε διάφορες συνταγές όπως κρέπες, pancakes και μπισκότα.
Αν δεν έχετε χρόνο για ψήσιμο, τα μπισκότα της εταιρίας μας είναι θρεπτικά και νόστιμα. Συμβάλλει στην ανάπτυξη και συντήρηση των μυών ενώ ταυτόχρονα παρέχει την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται ο Άγιος Βασίλης για να μοιράσει όλα τα δώρα! Επιπλέον αυτό το μπισκότο πρωτεΐνης είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β12 & ακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά. Θα τα βρείτε σε δύο γεύσεις: Πορτοκάλι & μέλι και κακάο.
Αν θέλετε να προσθέσετε μια έξτρα λάμψη στη Χριστουγεννιάτικη παράδοση, δοκιμάστε τις εξής ιδέες:
- Φτιάξτε τα μπισκότα όλοι μαζί: Μετατρέψτε την προετοιμασία των μπισκότων σε μια διασκεδαστική δραστηριότητα για τις γιορτές. Αφήστε τον καθένα να διαλέξει τη δική του αγαπημένη συνταγή και διακοσμήστε τα μπισκότα με γιορτινά χρώματα. Το Zoe Family είναι μία εξαιρετική προσθήκη για τις δημιουργίες σας αφού θα δώσει όχι μόνο γεύση αλλά και πολλά θρεπτικά συστατικά.
- Αφήστε ένα σημείωμα για τον Άγιο Βασίλη: Ένα απλό ευχαριστήριο μήνυμα από τα παιδιά προσθέτει μια προσωπική πινελιά. Είναι ένας υπέροχος τρόπος να διδάξετε την ευγνωμοσύνη.
- Συμπεριλάβετε λιχουδιές για τους ταράνδους: Καρότα, σέλινο ή βρώμη είναι μερικά σνακ για την σκληρά εργαζόμενη ομάδα του Άγιου Βασίλη.
- Δημιουργήστε την κατάλληλη ατμόσφαιρα: Χρησιμοποιήστε ένα ξεχωριστό πιάτο και ποτήρι για το γάλα και τα μπισκότα, ώστε να δώσετε έναν πιο μαγικό τόνο στην παράδοση.
Καθώς προετοιμάζεστε για την άφιξη του Άγιου Βασίλη, μην ξεχάσετε να αφήσετε ένα πιάτο με μπισκότα και ένα ποτήρι γάλα! Άλλωστε, ακόμη και ο Άγιος Βασίλης χρειάζεται μια μικρή λιχουδιά για να συνεχίσει το ταξίδι του σε όλο τον κόσμο.
Ζoe means life
Βιολειτουργικό τρόφιμο σε σκόνη - FamilyBιολειτουργικό τρόφιμο σε σκόνη, βοηθά στην υγιή ανάπτυξη και διατήρηση των οστών και των ιστών & στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του ανοσοποιητικού και του νευρικού συστήματος.
Aria
Αγνό Κατσικίσιο γάλα σε σκόνη 600gΑγνό, 100% Ελληνικό κατσικίσιο γάλα σε σκόνη. Τρόφιμο πλούσιο σε βιταμίνες & θρεπτικά συστατικά χωρίς πρόσθετα και συντηρητικά. Ιδανικό για καθημερινή κατανάλωση και για όλη την οικογένεια.
Gift Boxes
The Real Greek Nutrition BoxΤο The Real Greek Nutrition Box είναι το απόλυτο κουτί δώρου με έναν μοναδικό συνδυασμό ελληνικών προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας, ιδανικό για όσους επιθυμούν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Real greek protein
Αιγοπρόβεια Πρωτεΐνη ορού γάλακτος 1kgΗ κλασική αγαπημένη σκόνη πρωτεΐνης, Real Greek Whey 80 είναι 100% Ελληνική αιγοπρόβεια πρωτεΐνη ορού γάλακτος. Έχει περιεκτικότητα 82% σε φυσική, καθαρή πρωτεΐνη και δεν περιέχει συντηρητικά.
